Mẫu chữ Hán Nôm Hoành Phi – Câu đối thường dùng trong nhà thờ họ và thờ gia tiên

Hoành phi câu đối là gì, treo ở đâu ?

Hoành phi câu đối là một phần nội thất trong các kiến trúc Đình, Chùa, Miếu, nhà thờ họ, từ đường dòng họ hay tư gia …của các vùng Miền Bắc, Miền Trung,  (Miền Nam thì ít hơn). Đặc biệt là thường xuất hiện nhiếu nhất trong các Đình, Chùa, Miếu, nhà thờ họ của các tỉnh miền Bắc như Hà Nội, Hà Tây, Hải Phòng, Thái Bình, Nam định…..

Chất liệu sử dụng của các bức hoành phi thường sử dụng chủ yếu là các vật liệu gỗ, đồng, có khi là những tấm cót, nẹp vào rồi dán những tấm giấy đỏ bức đại tự câu đối còn, xi măng đắp thành. 

Hoành phi theo nghĩa là một tấm bằng nằm ngang là một bức thư họa nghĩa là bức tranh được vẽ bằng chữ. Hoành phi, Câu đối là một trong những loại hình văn hóa rất phổ biến ở nước ta khi được in, khắc trên giấy hay các vật liệu khác nó trở thành một sản phẩm văn hóa thú vị và khi đặt trong đình, đền, nhà thờ họ, nhà ở…lại có ý nghĩa tâm linh lớn.

Câu đối nhà thờ họ được gọi là Doanh thiếp 楹帖, Doanh liên 楹聯, Đối liên 對聯 (một cặp câu đối xứng). Thông thường phần hoành phi câu đối thường được sử dụng bằng gỗ sơn son, thiếp vàng, chữ trên hoành phi và câu đối màu đen, đỏ, vàng tùy vào những giá trị văn hóa đặc thù nơi thờ tự. Người ta cũng có thể thay hoành phi bằng các cuốn thư với các đường nét chạm khắc tinh xảo hoặc đôi khi bằng đồng đúc sẵn với ý nghĩa tương tự như hoành phi.

Lựa chọn một bức hoành phi, câu đối mang ý nghĩa cho những nơi thờ tự là một điều không đơn giản. Vì vậy, Công ty cp Mỹ Nghệ Sơn Đồng xin sưu tầm một vài các mẫu câu đối chữ hán thường được sử dụng trong  để các quý khách tham khảo, các mẫu chữ Hán Nôm này có thể vẫn còn nét sai nên rất mong các bạn có biết xin vui lòng gửi phản hồi giúp chúng tôi chỉnh sửa. Các bạn có đóng góp câu đối gì xin vui lòng gửi bình luận ở cuối bài chúng tôi sẽ cập nhật liên tục để mọi người cùng tham khảo.

Ý nghĩa hoành phi câu đối thờ gia tiên dùng trong tư gia (gia đình)

Sắm sửa trang hoàng nhà thờ, bàn thờ không thiếu một thứ gì cần dùng lúc cúng lễ, cũng chưa đủ, còn phải có hoành phi câu đối vừa có tác dụng trang trí vừa biểu lộ tâm tư đối với tiền nhân và xây dựng gia phong cho con cháu về sau qua những hàng chữ viết lên giấy hay khắc vào gỗ.

Gia đình khá giả thì sơn son thếp vàng, bạc lộng lẫy để thờ mãi mãi, Nghèo túng thì cũng cố gắng có một bức hoành phi bằng gỗ rồi khắc chữ lên hoặc thường dùng những tấm cót, nẹp vào rồi dán những tấm giấy đỏ bức đại tự câu đối. Trong lối xóm có ông đồ ông khóa, thì mua giấy hồng điều về xin chữ ông .

Hầu hết  là nhưng câu ca tụng công ơn tổ tông, trồng cây đức đắp nền nhân, để con cháu được hưởng, cố trí phát huy vẻ vang và nối dõi muôn đời. Những bưc hoành phi câu đối  trong nhiều nhà  thường thấy viết những chữ: Đức Lưu Quang

Chữ : Đức Lưu Quang Hán Nôm

Mẫu chữ hán, hoành phi, câu đối nhà thờ họ thường dùng

Một số mẫu chữ trên Hoành phi 

Một số mẫu câu đối thờ  ( sưu tầm)

Hoành phi câu đối hay mang điển cố vận vị

Thời nho học thịnh, các nhà khoa giáp thường kiêu hãnh làm được những Hoành phi câu đối văn hay ý lạ thờ ở nhà, hoặc vị tình vị nghĩa cho người đến xin. Trái với những chữ hoành, những câu đối thông thường như đã kể trên, có nhiều câu đối nhà thờ người biêt chữ đọc và hiểu ngay công nghiệp gia thế người xưa.

Ví dụ khách có qua làng Nhị Khê (tỉnh Hà Đông) nay thuộc huyện Thường Tín, trông thấy một ngôi nhà thờ họ, nhìn lên bức hoành phi bốn chữ: Khai quốc nguyên huân (khai quốc công đầu). Với câu đối liên: 

Công tề Lam nhạc thiên phong trĩ,        

Khánh cộng Tô giang nhất đái lưu. 

(Công nghiệp sánh bằng núi Lam ngàn ngọn cao thẳng, Phúc trạch cùng với song Tô một dải chảy dài.)

Thì có thể biết ngay là nhà thờ Ức Trai tướng công họ Nguyễn, không cần phải hỏi ai.

Vào nhà người thấy bức hoành thờ: Cố quôc kiều mộc (cây cao của nước cũ) Dù chưa quên biết bao giờ cũng hiểu ngay là thế gia vọng tộc về triều đại trước.

Thấy bốn chữ  Hưu hữu liệt quang ( vui có công nghiệp sáng rực ) thì biết ngay tiền nhân có võ công oanh liệt. 

Lời khuyên chọn xin chữ hoành phi , câu đối

Để có bộ hoành phi câu đối hay có vận vị  quý khách nên nhờ các thầy đồ “ chân tài thực học “ để xin chữ sao cho có ý tình vị nghĩa hợp với gia thế, gia cảnh nhà mình.Dưới đây chúng tôi xin gửi tới các quý khách một vài mẫu hoành phi câu đối: