Bài vị Ông Táo là gì?
Bài vị thờ Ông Táo hay còn gọi là Bài vị Táo Quân. Ông Táo hay Táo Quân (có khi gọi là Ông Công) là vị thần bếp cai quản việc khói lửa của nhân gian yên hỏa. Theo phong tục người Việt, Táo Quân là vị thần bếp, cai quản họa phúc trong mỗi gia đình.
Bài vị Ông Táo thường được làm bằng những loại gỗ chuyên biệt làm đồ thờ như gỗ Mít hay Vàng Tâm. Trên bài vị Táo Quân viết hoặc khắc chữ Hán “Đông trù tư mệnh táo phủ thần quân” (Chữ Hán – 東廚司命灶府神君) hoặc “Bản gia Đông trù tư mệnh táo phủ thần quân thần vị”.
Bài vị ông táo thường được đặt cùng hàng với bài vị thổ địa, Ngũ phương ngũ thổ (thần cai quản trời đất). Có khi, viết hay khắc chung trên cùng một bài vị, gọi chung là bài vị Thần linh bản thổ.
Ý nghĩa bài vị ông táo
Nghĩa
Bài vị thờ Ông Táo trong tín ngưỡng dân gian của người Việt là sự hiện diện của vị thần bếp, an ngự trong mỗi gia đình. Khi đến ngày 23 tháng chạp, gọi là tết Ông Công ông Táo, các vị thần coi việc thiện ác của từng nhà cuối năm rồi nên tâu Ngọc Hoàng. Trong văn khấn có thỉnh “Đông trù tư mệnh táo phủ thần quân” (Chữ Hán) Đông trù (東廚) là chủ căn nhà bếp, tư mệnh (司命) là chủ quản sai kiến, Táo (灶) có nghĩa là bếp.
Truyền thuyết
Truyền thuyết truyền miệng của người Việt kể rằng: Ngày xưa, có hai vợ chồng cuộc sống quá nghèo khó đến nỗi phải bỏ nhau. Sau đó, người vợ lấy được người chồng khác giàu có. Một hôm, vô tình gặp người chồng trước đến ăn xin, hai bên nhận ra nhau. Người vợ động lòng thương cảm nghĩa vợ chồng, đem cơm gạo tiền bạc ra cho.
Chồng sau trở về nhà, sợ chồng bắt gặp thì khó giải thích, nên người vợ dẫn chồng trước ẩn tạm trong đống rơm. Chồng sau về nhà thì ra đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Chồng trước không dám chui ra nên bị chết thiêu. Người vợ trong nhà chạy ra thấy đống rơm đang cháy, lòng đau xót nên nhào vào đống rơm đang cháy để chết theo.
Chồng sau vì thương xót cũng nhảy vào nốt. Cả ba đều chết cháy. Ngọc Hoàng thấy ba người đều có nghĩa, nên phong cho làm Táo Quân.
Có quan niệm cho rằng:
Ngọc hoàng thấy ba người đều có nghĩa, nên sắc phong cho làm Táo Quân, gọi chung là: Định Phúc Táo Quân (定福灶君), nhưng mỗi người giữ một việc:
- Người chồng trước Thổ Công, trông coi việc bếp. Danh hiệu: Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân (東廚司命灶府神君).
- Người Chồng sau làm Thổ Địa, trông coi việc nhà cửa. Danh hiệu: Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần (土地龍脈尊神).
- Người vợ Thổ Kỳ, trông coi việc chợ búa. Danh hiệu: Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chính Thần (五方五土福德正神).
Thật ra, người ta cũng không suy nghĩ gì về thuyết này thuyết kia, mà chỉ biết thành kính thờ phụng, tin tưởng vào thần lực uy quyền. Mỗi khi mua vật nuôi cho đến khi bán thịt, mọi nhà đều cúng Ông Công Ông Táo để được phù hộ.
Trong nhà có lủng củng đau yếu, nhất là đau mắt, là nghĩ đến Ông Công Ông Táo và xem nom giữ gìn cho bếp núc có sạch sẽ không. Như vậy dù là tín ngưỡng cũng thật có ích cho việc vệ sinh nhà cửa.
Cách thỉnh bài vị ông táo
Khi chuyển về ở nhà mới, ngoài việc an vị bàn thờ thì việc lập bài vị thờ cúng gia tiên, thần tài, thổ công,… thì việc thỉnh bài vị ông Táo về nhà mới cũng cực kỳ quan trọng. Người Việt có câu: “Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”, nghĩa là ở phạm vi nào thì ở đó có vị thần cai quản ở đó. Cũng như nhà ai cũng có bếp vậy. Cho nên, bếp ở đâu thì có Ông Táo ở đấy. Và việc lập, thỉnh bài vị thờ ông Táo là cũng không thể thiếu được.
Bài vị thần linh thờ Ông Công Ông Táo thường được đặt ở ban thờ nhỏ gian bên tay phải nhìn từ ngoài vào. Ngày nay, với không gian diện tích không còn được rộng như xưa, các gia đình thường khắc thờ ông táo cùng thần linh bản thổ thờ chung với ban thờ gia tiên.
Có những phong tục địa phương, bài vị thần linh đặt trên ban thờ treo bên bức tường thuận trong nhà. Hiện nay, văn phòng công ty thờ Ông Táo, Ông Công cũng đặt bài vị trên bàn treo tường như như vậy. Với những cửa hàng kinh doanh đi thuê, thì cũng thấy bài vị Ông Táo đặt hay khắc thờ chung với trên ban thờ thần tài.
Bày lễ
Lễ vật cúng ông công Ông Táo thường là trầu rượu, hoa quả xôi gà hay chân giò heo. Mọi nhà cúng cùng gia tiên khi nhậm trạch. Đến ngày cúng chạp Ông Công Ông Táo, các gia đình đều mua cá Chép về thả sống trong chậu nước để bày lên cúng Ông Táo dùng làm ngựa; chẳng ai mua loại cá khác hay con vật khác về cúng.
Bởi vì theo thần thoại thì chỉ có cá Chép vượt Vũ Môn hóa Rồng, mà rồng bay trên mây thì đưa được Ông Táo Ông Công lên chầu Ngọc Hoàng. Ý nói ngựa ở đây là dùng để cưỡi mà bay lên trời.
Văn khấn cúng Ông Táo
—–oOo—–
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần
Con Kính lạy các ngài Thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này
Con kính lạy các vị cai quản trong căn bếp này
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………………
Hôm nay là ngày…………tháng………………năm…………….tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước an. Trước bản tọa chư vị Tôn thần tín chủ con kính cẩn tấu trình:
Các vị thần linh
Thông minh chính trực
Giữ ngôi tam thai
Nắm quyền tạo hóa
Thể đức hiếu sinh
Phù hộ dân lành
Bảo vệ sinh linh
Nêu cao chính đạo
Nay gia đình chúng con hoàn tất tân gia, chọn được ngày lành dọn đến cư ngụ, phần sài nhóm lửa, kính lễ khánh hạ. Cầu xin chư vị minh thần cho chúng con được nhập vào nhà mới tại:………………………………và lập bát nhang thờ chư vị Tôn Thần.
Chúng con xin phép chư vị tôn thần cho rước vong linh gia tiên chúng con về ở nơi này để thờ phụng. Chúng con cầu xin chư vị minh thần gia ân tác phúc, độ cho gia quyến chúng con an ninh, khang thái, làm ăn tiến tới, tài lộc dồi dào vạn sự như ý, vạn điều tốt lành.
Tín chủ lại mời các vong linh Tiền chủ, Hậu chủ ở trong nhà này, đất này xin cùng về đây chiêm ngưỡng Tôn thần, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho tín chủ con sức khỏe dồi dào, an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
—–oOo—–
Bài vị Ông Táo mua ở đâu?
Xưa kia các gia đình nhờ thợ làm bàn thờ, đồ thờ thường làm luôn bài vị Ông Táo, Thần Linh, và bài vị thờ gia tiên cho đồng bộ cho đúng không gian thờ tự để, không bị cập lệch.
Ngày nay, với sự phát nhanh chóng có rất nhiều gia đình ở riêng, với rất nhiều chất liệu làm bài vị ra đời như: bài vị đồng hay nhựa vì tính dễ làm, có thể đổ dập hàng loạt, mẫu thì y như nhau. Song, không vì vậy mà bài vị thờ Ông Táo bằng gỗ bị lỗi thời. Có lẽ vì sự đa dạng về mẫu mã và sự bền đẹp mà bài vị Ông Táo bằng gỗ mang lại điều đặc biệt là sự linh thiêng theo tín ngưỡng người Việt.
Thế nhưng, với rất nhiều mẫu bài vị thờ Ông Táo đang được bày bán trên thị trường, quý vị sẽ vô cùng khăn khi lựa chọn. Nhất là chọn mẫu nào? Kích thước bao nhiêu? Gỗ gì? Nội dung viết đã chuẩn chưa? Chất lượng ra sao? Màu sắc sao cho hợp nơi thờ. Quả thật rất khó để giải quyết.
Đừng lo, đã có Mỹ Nghệ Sơn Đồng đồng hành cùng quý vị. Chỉ cần liên hệ đến số điện thoại tư vấn (Mr Văn: 0945 71 72 89), hoặc hộp tin nhắn. Quý vị sẽ được tư vấn tận tình về nội dung bài vị Ông Táo, cũng như các mẫu bài vị sao cho phù hợp phong tục và không gian thờ. Với giá thành sản xuất và chất lượng được đảm bảo nhất.
Link Google Maps Mỹ Nghệ Sơn Đồng: https://goo.gl/maps/38cEwYTqxhSAdJi96
Có phải thay bài vị Ông Táo không?
Các bài vị thờ Ông Táo hay thần linh bản thổ trong mỗi gia đình, đều được thờ phụng và gìn giữ từ đời này qua đời khác trong mỗi căn nhà. Trong trường hợp chuyển đi nơi khác ở hoặc con cái ra ở riêng nhà mới, thì bài vị thờ Ông Táo thường được làm mới.
Tuy nhiên, có những bài vị Ông Táo mua về thờ được thời gian bị hỏng do kém chất lượng, hoặc tác động ngoại cảnh không mong muốn. Hoặc như, những bài vị cũ quá lâu đời mà bị hỏng thì nên sửa chữa lại, nếu bị hỏng quá nhiều không sửa được, thì các gia đình thường thành tâm đặt làm các bài vị mới, bền tốt để đảm bảo việc thờ tự cho được trang nhiêm.
