Từ xưa tới nay,bàn thờ và không gian thờ cúng là nơi “tôn nghiêm”nhất trong ngôi nhà . Vậy chăn chút sạch sẽ,sắp sếp, bài trí , trang hoàng luôn là tâm điểm được người Việt chúng ta coi trọng. Bày biện, sắp xếp, cẩn trọng…. Như vậy cũng là thể hiện lòng tôn kính đến tổ tiên. Điều quan trọng nếp đẹp từ“lòng biết ơn tới cội nguồn” được lưu truyền đến thế hệ sau. Nhớ ơn ,hiếu thuận, lưu truyền, phát huy đấy có phải “Phúc, Lộc” mà người xưa truyền lại? Nhiều đời truyền lại có được gọi là “ phong tục” hay không? Nếu phong tục tốt đẹp thì gọi là” Mỹ Tục” được không?
Mỗi gia đình đều có một không gian và kích thước bàn thờ riêng. Văn hóa vùng miền cũng khác nhau. Vậy nên sắm đồ thờ , bài chí cũng là vấn đề chúng ta cân nhắc và lựa chọn. Mỗi đồ thờ đều có tác dụng và tên gọi riêng vì vậy chúng ta cần hiểu rõ để sắp xếp sao cho phù hợp.Vì thế, ở đây, chúng tôi chỉ xin chia sẻ một cách khái lược qua về cách bài biện đồ thờ mang tính tiêu biểu mà thôi! Trên bàn thờ thường có nhưng đồ thờ sau đây: – Bát hương – Ngai ,ỷ thờ –Vị trí bài bị thờ – đỉnh đồng -hạ đồng – Mâm đài. đài rượu -Đài đẩu đặt trầu cau, bát nước – cây đèn – ống hương – lọ hoa – mâm bồng ngũ quả
Sắp xếp đồ thờ trên bàn thờ gia tiên theo ngũ hành
Các yếu tố ngũ hành khi sắp xếp đồ thờ trên bàn thờ gia tiên bao gồm: Kim: Đỉnh đồng,chân hạc ( tam sự, ngũ sự, thất sự, cửu sự..). lưu ý phụ thuộc vào kích bàn thờ để lự chọn tam sự hây ngũ sự…. Mộc: Tương ứng với bàn thờ, ngai hoặc đài nến, bài vị…. Thủy: Tương ứng với bình, , chén nước thờ. Hỏa: Tương ứng với đèn dầu,cây nến thờ và nén nhang khi thắp lên. Thổ: Tương ứng với bát hương chén nước , chén rượu làm từ đất sét nung. Tùy từng điều kiện và thời kỳ khác nhau mà sử dụng những đồ thờ cúng khác nhau. Tuy nhiên, một bàn thờ đảm bảo sự hài hòa của cả 5 yếu tố ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ như trên sẽ có tác dụng phong thủy hữu hiệu thể hiện lòng tôn kính đế tổ tiên mang lại sự an lành và phúc lộc phát triển.
Lưu ý khi đặt các đồ thờ
Vị trí đặt bát hương
Trên bàn thờ gia tiên,bát hương là quan trọng nhất. Bát hương là sự trấn yểm của ban thờ. khi gia chủ thắp hương thì bát hươnng và khói hương như sự kết nối với thần linh và tổ tiên. Vị trí đặt bát hương nên để phía trước theo như người xưa đã đặt vậy. Thắp nén hương để tỏ lòng thành kính, thưởng nhớ đến cội nguồn tổ tiên là việc đầu tiên của gia chủ. Tối kị dùng bát hương màu vàng để thờ gia tiên. Bởi đây được coi là màu Hoàng Đế, chỉ dành để thờ thần, quan, các vị có chức tước trong hoàng tộc thời trước.
Vị trí bài vị thờ
Bài Vị thờ thường được đặt trong ngai, ỷ thờ hoặc Khám thờ. Bài vị được đặt theo thế hệ từ trên xuống, từ phải sang trái
Vị trí ngai, ỷ thờ
Ngai, ỷ thờ được đặt trong cùng và bài vị đc đặt bên trong ngai cao hơn cả so với đồ thờ trên bàn thờ Trong dòng họ thì là vị trí an vị Thùy Tổ đại tôn, với các nhà thờ Chi, Phái hay Cành, Nhánh thì an vị cụ tố của nhà thờ đó , hay tiên tổ xa xưa cội nguồn của gia tộc dòng họ và gia đình. Ngai, ỷ thờ đc chạm khắc hoa văn phù hợp vói từng vị thế sắc phong, trức tước hay gia cảnh của từng nơi và từng văn hóa.
Vị trí đặt lọ lộc bình
Thông thường sắp xếp đồ thờ trên bàn thờ gia tiên có 1đôi lọ để cắm hoa vào ngày mùng 1 hay rằm hàng tháng. Có thể sử dụng đôi lọi hoa sen gỗ
Vị trí đặt cây vàng khối
Cây vàng khối có thể được đặt ở hai bên sát về phía trong tường. Nhưng cây đặt ở bên trái bát hương (tính theo hướng bàn thờ) nên cao hơn bên phải, theo nguyên tắc Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ. Người xưa có câu: “Thà để Long cao ngàn trượng chứ không để Hổ ngẩng cao đầu”.
Lưu ý về đài nến
Trên bàn thờ gia tiên, nên sử dụng giá nến làm bằng đồng hoặc gỗ. Nên cân đối tỉ lệ giữa các đồ sao cho hài hòa , trang nghiêm và ấm cúng.
Lưu ý về khay, cốc đựng nước thờ
Mỗi lần thắp hương, cần thay nước thờ cho thanh tịnh.
Lưu ý về ống đựng hương
Khi sắp xếp đồ thờ trên bàn thờ, lọ đựng hương được đặt bên phải bàn thờ, nên mua loại được làm bằng gốm.
